انتخاب مکان های مناسب جهت اجرای طرح تغذیه مصنوعی آب های زیرزمینی با استفاده از آنالیز تصمیم گیری چند معیاره و تکنیک gis مطالعه موردی: (آبخوان دشت دهگلان)

امروزه مسئله کمبود منابع آب و بخصوص منابع آب زیرزمینی که در مناطق خشک و نیمه خشک منبع اصلی تامین آب هستند از مشکلات پیشروی جوامع انسانی هستند. در ایران که بخش وسیعی از کشور دارای شرایط اقلیمی کم باران است، منبع آب اصلی در بیشتر مناطق از نوع زیرزمینی است که امروزه به علت برداشت بیش از حد با افزایش کسری آبخوان ها مواجه است. دشت دهگلان در استان کردستان نیز ازین قضیه مستثنی نیست، در این مناطق تغذیه مصنوعی از مهم ترین راهکارهای مدیریتی جهت جبران افت آب زیرزمینی است. از سوی دیگر بدلیل کمبود منابع مالی، برنامه ریزی دقیق و علمی برای مبارزه با این معضل و اولویت بندی دشت ها برای استفاده بهینه از منابع مالی محدود امری ضروری است. ازین رو در این پژوهش سعی شده تا با تلفیق سیستم اطلاعات جغرافیایی و سیستم های تصمیم گیری چند معیاره (mcdm)، مناسب ترین عرصه ها برای اجرای طرح تغذیه مصنوعی در دشت دهگلان شناسایی شوند .برای مکان یابی مناطق مناسب اقدام به جمع آوری اطلاعات پایه، بررسی ها و بازدیدهای میدانی، تهیه نقشه ها و جداول اطلاعاتی مورد نیاز به کمک نرم افزارهای gis، envi،super decision شده است، سپس مدل فرآیند تحلیل شبکه ای (anp) شامل هدف، معیارها و زیرمعیارها طراحی گردید. در مرحله بعد وزن دهی به معیارها بر اساس داده های پرسش نامه ای به روش فرآیند تحلیل شبکه ای و مقایسات زوجی معیارها با ارزش های ارجحیتی یک تا نه و نرخ سازگاری کمتر از 0.1 در محیط نرم افزاریsuper decision انجام پذیرفت. در نهایت با تلفیق معیارهای کمی شیب، نفوذپذیری سطحی، ضخامت آبرفت غیر اشباع، قابلیت انتقال آبرفت، هدایت الکتریکی آبخوان، فاصله از آبراهه و معیارهای کیفی کاربری اراضی و زمین شناسی بر اساس وزن اکتسابی از نرم افزارsuper decision ، نقشه اولویت بندی پتانسیل تغذیه مصنوعی دشت در محیط gis تهیه شد. نتایج نشان داد که از 779.8 کیلومترمربع مساحت آبخوان، حدود 92 کیلومترمربع جهت اجرای طرح های تغذیه مصنوعی کاملا مناسب می باشند. نتایج اعتبارسنجی بین نقشه نشان دهنده مناطق کاملا مناسب جهت تغذیه و عرصه های کنترل، حاکی از دقت 70 درصدی نقشه نهایی پتانسیل تغذیه مصنوعی می باشد.